Fren Bakımı

FREN BAKIMI İHMALE GELMEZ

Frenler, otomobilin hayati önem taşıyan unsurlardan biridir. Her 10 bin km’de bir kontrol edilmesi gereken frenler, sizi ve ailenizi olası kazalardan korur. Türkiye’de bir türlü önüne geçilemeyen trafik kazalarında, fren sistemi iyi çalışmayan araçların payı büyüktür. Bir aracın fren sistemi iyi çalışmıyorsa, durma mesafesi uzak ve kritik durumlarda kazaya neden olur. Bu gibi araçlarda frene basıldığında araç normal mesafede durmadığı gibi sağa veya sola çekerek otomobilin kontrolden çıkmasına da yol açar.

Frenleri kötü olan bir araçla kent içinde düşük hızda giderken belki bir sorun yaşamayabilirsiniz ama yüksek hızda risk bir hayli artar ve durmanız gereken bir anda her şey için geç kalmış olabilirsiniz. Fren sistemi hangi parçalardan oluşuyor? Fren sistemi; merkez pompası, fren boruları, fren balataları, kampanalar ve disklerden oluşur. Tekerleğin ortasında bulunan diskler, tekerlekle birlikte döner, fren pedalına basıldığında sürtünme diskin iki tarafında gerçekleşir. Fren hidroliğinin yaptığı basınç sonucu piston, gücü balatalara aktarır, fren balataları diski iki taraftan sıkıştırarak aracın durmasını sağlar. Kampanalı fren sistemindeyse pedalına basıldığında, merkez pompası içindeki pistonun itmesiyle hidrolik harekete geçer.

Hareket halindeki hidrolik, tekerlek silindirlerindeki pistonlara bağlı olan fren pabuçlarını dışa doğru açarak balataların kampanayı sıkıştırmasını sağlar. Ayak fren pedalından çekildiğinde, fren tablasındaki yaylar pabuçtan geri çeker. Ayrıca fren pedalına bağlı olan bir yay da itme çubuğunu geri çeker ve frenler serbest hale gelir.

Frenler neden patlar?

Fren sisteminin sağlıklı çalışmasında hidroliğin fonksiyonu çok önemlidir. Havanın sürekli sıcak olduğu bölgelerde kullanılan bir aracın hidrolik yağı eskimişse ve aracın frenleri sıkça kullanılıyorsa, frenlerin her an boşalma riski var demektir. Eskimiş hidrolik yağı havanın da sıcak olmasıyla birlikte iyice kaynar ve frenlerin boşalmasına neden olur. Frenler boşaldığında kesinlikle tutmaz. Bu yüzden fren hidroliği kontrol edilmeli ve 1.5 yılda bir kez değiştirilmelidir. Fren hortumlarında aşınma ve delinme olduğunda da fren patlar. Sahte balatalara dikkat! Fren balataları, otomobil ve sürücüsünün güvenliğinin sağlanmasında temel unsurlardan biridir. Balataların kaliteli olması frenlerin performansını artırır. Fren konusunda 21 yıldır hizmet veren Güç Fren Servisi’nin sahibi Şaban Kep, kalitesiz balataların risk yarattığına dikkat çekiyor.

Kep; “Arka fren balatalarının demirleri galvaniz yapılıyor ve sahte balata çakılıyor, tüketicilere yeni balata olarak satılıyor. Dayanıklı olmayan bu tür kalitesiz balatalar büyük risk yaratıyor. Balatanın sahte olduğunu anlamak da kolay değil, uzmanlık işidir” diyor. 25 bin km’de bir kontrol şart Fren balatalarının ömrü kullanım şartlarına göre değişkenlik gösterse de her 25 bin km’de bir balataların kontrol edilmesi gerekir. Yarı fiyatına da olsa etkisiz ve risk yaratacak balatalar yerine tanınmış ve kaliteli markaların tercih edilmesi tavsiye edilir, fren disklerinin ve fren hatlarının da düzenli olarak kontrol edilmesi gerekiyor… Fren hidroliğinin 1.5 yılda bir değiştirilmesi, fren bakımının her 10 bin kilometrede bir yapılması zorunlu. Ancak fren hidroliğinin nem oranı fazla olan kentlerde daha kısa sürede değişmesi gerekiyor. Fren hidroliğinin eskiyip eskimediği, servislerde bulunan bir cihazla kontrol edilebiliyor. Frenler neden tutmaz? - Fren ana merkezinden, tekerlek fren merkezlerinden veya hortum ve rekorlardan hidrolik kaçağı olursa frenler tutmaz. - Balatalar aşınırsa frenler zayıflar. - Fren merkezinden hidrolik kaçağı olursa, balatalar yağlanır ve frenler tutmaz. - Fren ayarı bozulursa, balatalar ısınır ve frenler zayıflar.

- Westinghouse’da arıza olursa frenler zayıflar veya tutmaz.

- Hidrolik yağı çok eskidiğinde ve fren boruları patladığında frenler boşalır. Fren sisteminde arıza nasıl tespit edilir?

- Frene bastığınızda homurtuya benzer rahatsız edici bir ses çıkıyor ve fren pedalı titriyorsa, fren sisteminde bir arıza var demektir. Bu gibi durumlarda fren etkinliği azalır ve sürüş güvenliği de tehlikeye girer. Bu yüzden fazla zaman geçilmeden servise gitmelisiniz.

- Frene bastığınızda, pedal debriyaj yumuşaklığında döşemeye kadar iniyorsa, fren merkezinde bir sorun var demektir. Bu gibi durumlarda fren Westinghouse’unda, ana merkez bölgesinde bir kaçak olup olmadığı araştırılır. Bu bölgelerde hidrolik yağı lekeleri varsa, ana merkezin yenisiyle değiştirilmesi gerekir.

- Yüksek hızla giderken frene basıldığında pedal ve direksiyon titriyorsa, frenlerde problem var demektir. Bu da fren disklerinin kontrol edilmesi gerektiğini gösterir. Titreme, disklerin incelmesi ve yamulmasından kaynaklanır. Çözüm, disklerin ve fren balatalarının değiştirilmesidir.

- Ani bir şekilde frene basıldığında, otomobil sağa veya sola çekiyorsa, fren ayarlarında bir dengesizlik var demektir. Frene basıldığında hangi tarafa çekiyorsa, o tarafın freni iyi tutuyor demektir. Frenin dengesiz tutması çok tehlikelidir. Freni dengesiz olan bir araçla ani fren yapmak gerektiğinde, aracın devrilme riski vardır.